Geef recreatie in de stad meer ruimte

Recreatie kan wezenlijk bijdragen aan brede maatschappelijke behoeften zoals fysieke en mentale gezondheid, welzijn, sociale interactie en inclusiviteit. Bovendien kan recreatie helpen om jongeren, ouderen en mensen met een achterstandspositie beter bij de samenleving te betrekken. Op ongedwongen en laagdrempelige wijze, want dat zijn belangrijke kenmerken van recreatie.

Stedelijke leisure verdient goede locaties

De maatschappelijke en economische waarden van leisure zijn enorm en groeien. Nederlanders ondernamen in 2018 gemiddeld 49 sportactiviteiten, 14 attractiebezoeken en 10 culturele activiteiten buitenshuis. Dat telt dus flink op voor grote steden. Het dilemma: de behoefte aan leisure groeit, maar de beschikbare ruimte wordt snel schaarser. Met name door woningbouw en bedrijvigheid. We zien momenteel een opvallende expansie van, deels kapitaalkrachtige, leisure formules, naarstig op zoek naar geschikte locaties. En die zijn er nauwelijks. Vaak vestigen recreatievoorzieningen zich dan ook op 'restlocaties'; lastig bereikbaar per fiets en te voet, en met nauwelijks onderlinge samenhang en synergie. Meestal dragen deze attracties nauwelijks bij aan het woon- en leefklimaat, door hun ligging, uitstraling en inrichting van de buitenruimte. En dat is jammer voor dit soort waardevolle voorzieningen.

Gemeenten: regie op de ruimtelijke structuur

Gemeenten moeten beter anticiperen op de groeiende behoefte aan stedelijke recreatie, op de meest geschikte locaties. Juist vanwege het brede maatschappelijke belang. Maar hoeveel ruimte moet je dan reserveren in bestemmingsplannen? BRO heeft een rekenmodel ontwikkeld, waarbij we per 1.000 inwoners de behoefte aan (commerciële) cultuur, sport, recreatie en wellness kunnen ramen in m² en aantal zaken.

Deze, soms aanzienlijke, ruimtebehoefte kan vervolgens worden vertaald naar deelgebieden. Aansluitend aan bestaande leisureclusters of op andere plekken. Soms geconcentreerd,  soms solitair. Bijvoorbeeld nabij sportcomplexen of op culturele broedplaatsen. Kijk ook eens naar industrieel erfgoed, gedateerde bedrijventerreinen of woonboulevards. Vanuit het besef dat elk leisure type haar eigen kenmerken en eisen heeft qua locatieprofiel, ruimtebehoefte, bereikbaarheid en synergie met andere activiteiten. Combinaties met horeca, retail of andere recreatievormen kunnen de wervingskracht van steden op bezoekers van binnen of buiten de regio enorm versterken. Kijk maar eens in het Tilburgse Stappegoor, uitgaansgebied Noordkade in Veghel of Leisure Dome in Kerkrade. Willekeurige voorbeelden, maar ze bewijzen de kracht van concentratie.

Leisure ontspant, beweegt, verbindt en verrijkt mensen. Voor retail, horeca en niet-commerciële cultuur en sport beschikken de meeste gemeenten over samenhangende, goed afgewogen beleidsnota’s. Geef ook leisure deze aandacht en reserveer er voldoende ruimte voor. Iedereen waardeert het!