Effecten op de ruimtelijke supermarktstructuur na corona?

1,5 Meter samenleving vraagt om ruimere winkels

Het advies van het kabinet is duidelijk: vermijd drukte! Hoewel we hier gehoor aan geven, is drukte in de supermarkt soms onvermijdelijk. We hebben meer dan ooit ruimte nodig, en behoefte aan grotere supermarkten. Ruim opgezet, met brede gangpaden en ruime kassapleinen. Hier kan zelfs bij drukte gemakkelijk 1,5 meter afstand worden bewaard en voelen we ons veilig. In supermarkten met smalle gangpaden lopen we elkaar in de weg. Te meer nu iedereen verplicht een winkelwagen gebruikt, en minder beweegruimte overblijft.

Veranderend boodschappengedrag: behoefte aan grotere supermarkten

Uit rondvraag bij een aantal supermarktketens blijkt dat corona ons boodschappengedrag wezenlijk wijzigt:

• De consument kiest vaker voor grotere vestigingen. De omzetstijgingen zijn hier (veel) groter dan bij kleinere supermarkten.
• We komen minder vaak, maar besteden meer per bezoek.
• We bezoeken minder verschillende supermarktketens. Het boodschappenrondje is korter geworden.
• Uit consumentenonderzoek van Deloitte (2020) blijkt, dat een deel van de consument van supermarkt is gewisseld vanwege de coronamaatregelen die zijn genomen.
• We doen boodschappen vaker online, zo blijkt uit hetzelfde consumentenonderzoek. Een deel van deze nieuwe onlineconsumenten verwacht ook na de crisis de boodschappen online te doen.

Betekenis voor de Nederlandse supermarktstructuur

Corona heeft ons boodschappengedrag (blijvend?) veranderd, en versnelt bestaande trends zoals de behoefte aan grotere supermarkten. In hoeverre sluit onze supermarktstructuur met veel kleine supermarkten nog aan op deze behoefte? Er zijn supermarkten die kunnen opschalen, andere hebben fysiek geen ruimte of worden belemmerd door planologische procedures. Nu ook onlinebestedingen een vlucht nemen, is het denkbaar dat we op termijn minder, maar grotere supermarkten overhouden. Dit toekomstbeeld is niet nieuw, maar wordt wel sneller realiteit. Een maatwerkanalyse bij planontwikkelingen en een actuele beleidsvisie zijn meer dan ooit noodzakelijk voor een gezonde supermarktstructuur.

Auteurs:
Robin van Lieshout, senior adviseur retail & smart cities en Frank Simons, adviseur retail & centrumontwikkeling.