De openbare ruimte is druk, druk, druk

Drukte: spreiden, reguleren of gewoon laten gaan?

In korte tijd zijn grachten, havens en plassen ogenschijnlijk volgelopen met bootjes, sloepen, BBQ donuts en inflatables. Ook (kwetsbare) natuurgebieden kunnen op bepaalde tijden de drukte maar nauwelijks aan. Ons wegennet wordt geclaimd door vele gebruikersgroepen, met soms zeer uiteenlopend gedrag en snelheden. Kortom: de claims op de openbare ruimte worden groter, uitbundiger en gevarieerder.

De effecten op veiligheid, leefbaarheid, ecologie en beleving zijn soms groot en vaak negatief. Bovendien leidt deze drukte tot een verdere commercialisering en lagere toegankelijkheid van de openbare ruimte en waterkanten; ruimten met een belangrijke en brede maatschappelijke functie. Met name gemeenten moeten hier de regie oppakken, soms met andere partijen.

Toenemende drukte op de openbare ruimte is blijvend

Wij denken dat de toenemende druk op de openbare ruimte blijvend is en niet alleen een post corona inhaalvraag. Mensen willen er graag op uit en doen dat vaak in groepsverband. We geven meer geld uit aan horeca en recreatie. Terrasruimte is op sommige dagen schaars. De maatschappelijke behoefte is groot. Maar hoe verminderen we de negatieve effecten, of maken ze positief? Wanneer wordt last overlast? Hoe kunnen activiteiten doelmatig worden gestuurd en gefaciliteerd? Wie zijn daarvoor verantwoordelijk? Gebruiken we daarvoor het bestemmingsplan, APV, vergunningenbeleid, anders? Hoe kunnen we dit motiveren?

Overwegingen bij druk en draagkracht

In actuele projecten van BRO zijn ‘druk en draagkracht’ belangrijke thema's. Belangrijke overwegingen hierbij zijn:

• Piektijden bepalen sterk het beeld. Een goede zonering van bezoekstromen in ruimte en tijd versterkt de gebruikservaring en reduceert hinder.
• Voldoende ruimte voor niet-commerciële recreatie en ontspanning, in alle gebiedstypen.
• Match recreatietype met verstoringsgevoeligheid van de natuur ter plaatse.
• Wees duidelijk waar bepaalde activiteiten wel of niet kunnen en onder welke voorwaarden.
• Voorkom ongebreidelde groei van terrassen, zeker in binnensteden.
• Heldere afspraken tussen overheden en verhuurders van recreatievoertuigen en organisatoren van activiteiten. Adequate handhaving.
• Restrictief vergunningenbeleid voor verhuur van boten en voertuigen, met heldere voorwaarden. De draagkracht van gebieden staat centraal.
• Gedragsprotocollen voor recreanten over veiligheid, gedrag, geluid, en alcoholgebruik.
• Voldoende parkeergelegenheid voor auto’s en fietsen bij entreegebieden.
• Monitoring van de effecten, positief en negatief, op economie, veiligheid, geluid en leefbaarheid.

Iedere gemeente is anders qua druktebeeld en draagkracht van gebieden. Soms is drukte helemaal niet erg en leidt het tot meer levendigheid, ook in economische zin. Soms slaat de balans evenwel door in de verkeerde richting, bijvoorbeeld in natuurgebieden of op het water. Wij ondersteunen u graag bij het maken van de juiste keuzes, vanuit ruimtelijk, maatschappelijk en economisch perspectief.

Auteurs: Jan Carel Jansen Venneboer, senior adviseur horeca & leisure en Daan Goos, adviseur retail & gebiedsontwikkeling.