Tijd voor mensdenken

Verkeersdenken als ontwerphouding

De opkomst van de auto halverwege de 20e eeuw veranderde de betekenis van de openbare ruimte drastisch. In een aantal decennia is een heel verkeerskundig systeem opgetuigd met verkeersmodellen, CROW-parkeernormen en –verkeersrichtlijnen. Dit ‘verkeersdenken’ bepaalt hoe we onze openbare ruimte vormgeven.

Problemen door de auto

Duizenden jaren lang gold de publieke ruimte als dé ontmoetingsplek voor mensen. In slechts een aantal decennia is de ontmoetingsruimte gereduceerd tot onveilige verkeersruimte. Hier is het enige doel om zo snel en efficiënt mogelijk te verplaatsen. Dit leidt tot veel maatschappelijke problemen:

• Vele verkeersdoden en -gewonden
• Hittestress en wateroverlast (verstening)
• Uitstoot en geluidsoverlast
• Overgewicht door gebrek aan beweging

Nieuwe ontwerphouding

Sterker nog, fietsprofessor Marco te Brommelstoet zegt dat er tegenwoordig in Nederland meer parkeerruimte is dan woonruimte voor mensen (Kuys, 2022, VPROTegenlicht). Geen wonder dat volgens architect en stedenbouwkundige Jan Gehl er een onstilbare honger is naar betere steden voor mensen (Baggerman, 2021, ROmagazine). Bovendien moeten we onze leefomgeving klaarmaken voor de toekomst en klimaatadaptatie en biodiversiteit meer ruimte bieden. Dit dwingt ontwerpers om een nieuwe ontwerphouding aan te nemen waar het mensdenken centraal staat.