Omgevingsvisies: brede participatie

Verankering behoeften uit de samenleving door participatie

Een omgevingsvisie geeft antwoord op de opgaven en behoeften uit de samenleving. Daarom moet er expliciet naar worden gevraagd. Het bestaande beleid vormt een belangrijke basis, maar is veelal op onderdelen verouderd en niet compleet. Participatie laat zien waar de accenten en nieuwe opgaven liggen, en maakt duidelijk wat partijen uit de samenleving zelf kunnen oppakken om ambities dichterbij te brengen. In de omgevingsvisie kunnen deze opgaven en keuzes worden verweven of geagendeerd. Bij agendering kunnen ze worden uitgewerkt in een programma, en bij de volgende actualisatie van de omgevingsvisie worden geïntegreerd.

Omgevingsvisies als levende documenten

Omgevingsvisies moeten dagvers zijn. Alleen dan kunnen ze hun functies vervullen, bijdragen aan de juiste keuzes en projecten versnellen. Een omgevingsvisie moet dagvers blijven. Dit vraagt van gemeenten ook een werkwijze die er voor zorgt dat nieuw thematisch en gebiedsgericht beleid (programma’s onder de Omgevingswet) goed onderling en met de omgevingsvisie samenhangt. Formeel bevat een programma de uitwerking van de hoofdlijnen uit de omgevingsvisie. Bij nieuw beleid moet steeds de vraag worden gesteld of het past in de omgevingsvisie, danwel aanpassing van de omgevingsvisie nodig is.

Multidisciplinair ambtelijk proces nodig

Door een intensief en multidisciplinair ambtelijk proces bij het opstellen van een omgevingsvisie, wordt bijgedragen aan het verankeren van het gedachtegoed van de Omgevingswet in de organisatie. Dit zorgt er ook voor dat de omgevingsvisie wordt gedragen en daadwerkelijk toegepast. Dit integrale proces kan worden bereikt door voor ieder thema en gebied na te denken met specialisten uit het fysieke, sociale en economische domein. Deelnemers worden uitgenodigd uitspraken te doen over elkaars beleidsterreinen, waardoor zicht ontstaat op meekoppelkansen.

Hogere opkomst bij digitale sessies

Ook nu we niet fysiek bij elkaar kunnen zijn, kan dit doel worden bereikt met digitale sessies. BRO heeft een methode ontwikkeld om digitaal in te tekenen op een kaart. Samen schetsen, maar dan digitaal. Ook met externe partijen werken digitale sessies prima. De opkomst is zelfs hoger dan bij fysieke bijeenkomsten omdat het minder tijd kost in de avonduren, waardoor het beter te combineren is met het privéleven.   

Het is een illusie om bij participatie voor een omgevingsvisie te streven naar een evenwichtige vertegenwoordiging van de samenleving. Het is een ontwikkelingsrichting voor de lange termijn voor de hele gemeente. Dit spreekt maar een deel van de mensen aan. Wel kan de opkomst worden verhoogd door concrete vragen en gebieden te benoemen. Participatie is noodzakelijk voor inzicht in wat speelt en leeft bij de bevolking. Door verschillende participatievormen te organiseren ontstaan goede inzichten.

In 2021 zijn de omgevingsvisies voor Zwijndrecht en Oosterhout vastgesteld, de omgevingsvisie voor Ermelo is 26 januari 2022 vastgesteld. De omgevingsvisie voor Zundert gaat begin februari de inspraak in. Voor al onze omgevingsvisies maken we een website, waardoor ze makkelijk aan te passen zijn, en heel toegankelijk op mobiele devices. Nadat de Omgevingswet in werking is getreden bieden we naast de formele versie in het DSO, een publieksvriendelijke versie. Beide versies zijn inspirerend!