Aandacht voor het winkelambacht!

In opdracht van de Algemene Nederlandse Kappers Organisatie (ANKO) heeft BRO onderzoek gedaan naar de positie van kappers in Nederland. Op basis hiervan is de profielschets voor de kappersbranche opgesteld. Kapsalons zijn veruit het belangrijkste winkelambacht: ruim de helft van alle door Locatus geregistreerde ambachten. Kapsalons zijn van oudsher belangrijk in het Nederlandse straatbeeld, en veroorzaken levendigheid, reuring, kleur en diversiteit. De openheid en uitstraling geeft extra kwaliteit aan winkelgebieden, in tegenstelling tot meer introverte functies zoals de tandarts.

Het aantal kapsalons aan huis neemt exponentieel toe, omdat bij gemeenten over het algemeen nauwelijks aandacht is voor het vestigingsplaatsbeleid van kappers of, in meer algemene zin, van winkelambachten. Het aantal kapsalons in winkelgebieden daalt onder andere omdat de kosten daar hoger zijn: huur, gemeentelijke heffingen en ondernemersvereniging. Daarnaast is de regeldruk hoger: openingstijden, uitstallingsbeleid, parkeren en Arbowetgeving, en vindt meer handhaving plaats. De beperkte regulering binnen het gemeentelijk beleid zorgt er voor dat het aantal kapsalons aan huis verder toeneemt en het aantal salons in winkelgebieden verder afneemt.

Het verdwijnen van kapsalons uit winkelgebieden en de toename in woongebieden, kunnen negatieve gevolgen hebben voor het woon-, werk- en ondernemersklimaat. De kans op leegstand in centra neemt toe, wat negatief is voor het functioneren en bovendien kan resulteren in verloedering en minder uitstraling. In woongebieden kan de kapsalon overlast bezorgen vanwege extra verkeer en te weinig parkeercapaciteit. Een ongereguleerde vermenging van wonen en winkelambachten tast de woonfunctie en leefbaarheid aan, bijvoorbeeld door reclameuitingen, bezoekers en parkeerdruk.

Beleidsmatig wordt op gemeentelijk niveau steeds meer aandacht besteed aan transformatie c.q. verkleuring van winkelgebieden. De behoefte aan alleen maar detailhandelsfuncties neemt in kansarme winkelgebieden af, waardoor gemeenten steeds vaker genoodzaakt zijn keuzes te maken. Dit betekent enerzijds dat de winkelfunctie wordt gestimuleerd. Het betekent anderzijds dat de winkelfunctie wordt gefrustreerd, waarbij wordt ingezet op andere publieksgerichte functies zoals winkelambachten. Daarbij zou ook rekening moeten worden gehouden met de kansen voor deze sector. Dit is nu niet het geval!
 

Traditionele branche indeling vervaagt

Blurring, vermenging van functies, neemt steeds meer toe binnen retail. Veelal gaat het dan om de vermenging van horeca en detailhandel, maar blurring heeft ook betrekking op het vervagen van branches of functies. Ambachten worden steeds meer gecombineerd met traditionele winkel- en horecafuncties. Voorbeelden hiervan zijn de kapsalon waar je een wijntje kunt drinken en een broodje kunt eten, de kledingzaak waar textiel wordt bewerkt en het restaurant waar het meubilair te koop is.

Blurring draagt in belangrijke mate bij aan verrassing en beleving van concentratiegebieden met publieksgerichte functies. Door beleidsmatig meer ruimte te bieden aan nieuwe concepten die hierop inspelen, kan meer levendigheid en reuring ontstaan in gebieden waar dit noodzakelijk is. In de traditionele visie op de detailhandelsstructuur, de binnenstad of het voorzieningenaanbod, wordt nog sterk vanuit een traditionele branche indeling geredeneerd. Om de kansen te pakken zijn integraliteit en verbreding noodzakelijk om in te spelen op trends als blurring.